Nga và các nhà nước kế tục khác của Liên xô đã phải đối mặt với cuộc chuyển tiếp khó khăn và hỗn loạn từ một nền kinh tế chỉ huy sang một thị trường tự do tư bản sau sự sụp đổ của Liên bang Xô viết. Một tỷ lệ phần trăm lớn dân số sống trong nghèo khổ. Tăng trưởng GDP cũng sụt giảm, tuổi thọ sụt giảm nhanh chóng. Các điều kiện sống cũng tồi tệ đi ở những phần khác của Khối Đông Âu cũ.

Ngoài ra, sự nghèo khổ và tuyệt vọng của người Nga, người Ukraina và các đồng minh thời hậu Chiến tranh Lạnh cũng đã dẫn tới việc bán đi nhiều hệ thống hiện đại thời Chiến tranh Lạnh, đặc biệt là các phiên bản được nâng cấp có khả năng cao, ra khắp thế giới. Các xe tăng tầm thế giới (T-80/T-84), máy bay phản lực chiến đấu (MiG-29 và Su-27/30/33), các hệ thống tên lửa đất đối không (S-300P, S-300V, 9K332 và Igla) cùng nhiều loại vũ khí khác đã được đưa ra thị trường để đổi lấy những khoản tiền mặt cần thiết hơn. Điều này đặt ra một nguy cơ cho các cường quốc phương Tây trong những thập kỷ sắp tới bởi họ ngày càng phải đối mặt với các quốc gia thù địch được trang bị các hệ thống do Liên xô thiết kế với mục đích đánh bại họ. Thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh cũng là một giai đoạn thịnh vượng chưa từng có ở phương Tây, đặc biệt tại Hoa Kỳ, và một làn sóng dân chủ hoá trên khắp Mỹ Latinh, châu Phi và Đông Âu.

Nhà xã hội học Immanuel Wallerstein đã thể hiện một quan điểm ít lạc quan hơn, cho rằng sự chấm dứt của Chiến tranh Lạnh là một tiền đề cho sự tan vỡ của Hoà bình kiểu Mỹ. Trong cuốn tham luận "Hoà bình kiểu Mỹ đã Chấm dứt," Wallerstein cho rằng, "Sự sụp đổ của chủ nghĩa cộng sản trên thực tế là dấu hiệu của sự sụp đổ của chủ nghĩa tự do, loại bỏ sự biện hộ ý tưởng duy nhất phía sau quyền bá chủ của Hoa Kỳ, một sự biện hộ ngầm được ủng hộ bởi những người bề ngoài là phản đối ý tưởng chủ nghĩa tự do."[5]

Các định chế thời Chiến tranh Lạnh như NATO đã tìm thấy các vai trò mới, trong khi các sản phẩm khác của thời Chiến tranh Lạnh như Liên minh châu Âu đã trở nên thành công hơn.[cần dẫn nguồn] Cuộc thám hiểm không gian đã ngừng lại cả ở Hoa Kỳ và Nga vì không còn áp lực từ cuộc chạy đua không gian. Các huân huy chương quân sự đã trở thành thông thường hơn, như chúng đã được tạo ra, và được dành tặng, bởi các cường quốc chính trong gần 50 năm thù địch không tuyên bố.